بررسی تطبیقی نابرابری های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کالبدی در محلات شهری (نمونۀ موردی: محلات شاطرآباد و ۲۲بهمن)

چکیده هدف: در شهرهای امروز، عده ای از مردم نمی توانند به منابع موجود و امکانات شهری دسترسی کاملی داشته باشند. دراین خصوص، برنامه ریزی شهری با هدف کاهش نابرابری در محلات شهری، از موضوعات مهم در شهرهای کشورهای در حال توسعه است. هدف این پژوهش بررسی نابرابری های موجود و نشان دادن نابرابری در شهر کرمانشاه، ازطریق بررسی تطبیقی محلات شهری و ارزیابی گروه های انسانی در این محلات است.روش بررسی: روش پژوهش کاربردی از نوع توصیفی تحلیلی تطبیقی است که از روش تحلیل عاملی و نرم افزار arc/gis استفاده شده است. برای بررسی تطبیقی، از اطلاعات بلوک های آماری سال ۱۳۸۵ و از ۳۶ شاخص استفاده شده است که با روش های آماری به ۴ عامل ترکیبی تبدیل شده و نتایج با بهره گیری از مدل تحلیل عاملی ارزیابی شده است. جامعۀ آماری این پژوهش محلات ۲۲بهمن و شاطرآباد شهر کرمانشاه، در سال ۱۳۸۵، است. در این تحقیق، شاخص های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مقایسه شده و وضعیت گروه های انسانی ساکن در این محلات بررسی شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل تطبیقی گویای این مهم است که در محلۀ شاطرآباد، ۲۴ بلوک (معادل ۹٫۱ درصد) خیلی فقیر، ۷۷ بلوک (معادل ۲۹٫۲ درصد) فقیر، ۹۵ بلوک (معادل ۳۶ درصد) متوسط، ۵۴ بلوک (معادل ۲۰٫۵ درصد) مرفه و ۱۲ بلوک (معادل ۴٫۵ درصد) خیلی مرفه شناخته شده اند؛ اما وضعیت در محلۀ ۲۲بهمن این گونه است: ۱۳ بلوک خیلی مرفه (۱۲٫۴ درصد)، ۶۲ بلوک مرفه (۵۹ درصد)، ۱۰ بلوک متوسط (۹٫۵ درصد)، ۱۳ بلوک فقیر (۱۲٫۴ درصد)، ۲ بلوک خیلی فقیر (۱٫۹ درصد). نتیجه گیری : محلۀ شاطرآباد از لحاظ شاخص های مدنظر، نسبت به محلۀ ۲۲بهمن وضع نامساعد و ناهنجاری نشان می دهد. نتایج نشان می دهد که بین محلات شهر کرمانشاه نابرابری وجود دارد و محلات شهر کرمانشاه مکانی برای تبلور تمایزات اجتماعی اند. تمایزات و تقابل های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی آشکار است و شهر کرمانشاه محل بروز اختلافات طبقاتی است و رسیدگی سریع به مسائل شهری آن، باید هرچه زودتر در دستور کار قرار گیرد.